Onderzoek bewijst: Lichaamsbeweging helpt tegen opvliegers

Lichaamsbeweging tijdens de menopauze, vooral als je er warm, zweterig en fitter van wordt, kan het aantal en de intensiteit van opvliegers verminderen, zegt een studie gepubliceerd in The Journal of Physiology.

Opvliegers zijn het meest voorkomende symptoom van de menopauze van een vrouw. Ze worden gekenmerkt door gevoelens van intense hitte, roodheid van de huid, veroorzaakt door een verhoogde doorbloeding, zweten en een verminderde doorbloeding van de hersenen.

Een opvlieger die 2-3 minuten duurt kan de bloedstroom aan het oppervlak met ongeveer 80 procent doen toenemen; en je kunt tot vijf keer meer gaan zweten dan normaal. Dit is vergelijkbaar met de veranderingen die teweeg worden gebracht door 30 minuten matig intensief fietsen, waardoor de kerntemperatuur van het lichaam met ongeveer 0,4-0,6° Celsius stijgt. Geen pretje dus!

Dit plaatst opvliegers in de categorie van matige tot ernstige thermoregulerende gebeurtenissen.

Wat de oorzaak is, is niet helemaal duidelijk, maar ze zijn in verband gebracht met verhoogde bloedlipiden en insulineresistentie, die ook potentiële risicofactoren zijn voor hart- en vaatziekten.

Een oefenprogramma van 16 weken

Om de kenmerken van opvliegers en de impact van lichaamsbeweging te meten, rekruteerden onderzoekers onder leiding van Dr. Helen Jones van het Research Institute for Sport and Exercise Sciences aan de Liverpool John Moores University 21 gezonde symptomatische postmenopauzale vrouwen.

Een groep van veertien vrouwen volgde gedurende zestien weken een oefenprogramma in de sportschool, terwijl de anderen hun dagelijkse routine niet veranderden.

Deelnemers vulden een zelfbeoordelingsvragenlijst in over de frequentie en intensiteit van hun opvliegers.

Onderzoekers beoordeelden ook de opvliegers van de vrouwen door de vrouwen in een warmwaterpak te plaatsen om een opvlieger op te wekken en hun fysiologische reacties vast te leggen. Deze omvatten zweten en huid- en hersendoorbloeding, die overeenkomen met de beschrijvingen van zweten, blozen en flauwvallen op de zelfrapportagevragenlijst over opvliegers.

De oefengroep trainde in de sportschool op een loopband, fiets, roeier en crosstrainer. Ze versnelden hun ademhaling en bloedstroom en ze zweetten, maar in de mate dat ze nog steeds konden praten.

Ze gingen van drie sessies van 30 minuten per week naar vijf sessies van 45 minuten per week.

Aanzienlijke vermindering van symptomen

Na vier maanden mat het team opnieuw het aantal en de ernst van opvliegers met dezelfde metingen.

In de oefengroep, toen opvliegers optraden, was de hoeveelheid zweten aanzienlijk verminderd. De bloedtoevoer naar de huid nam af met 9 procent op de borst en met 7 procent op de onderarmen. De bloedstroom in de hersenen werd geminimaliseerd. De opvliegers verhoogden de hartslag, doorbloeding van de huid en zweten, maar verminderden de gemiddelde arteriële druk en de doorbloeding van de hersenen.

De vrouwen die niet gingen sporten meldden daarentegen heel weinig verschil in de ernst van de opvliegers.

Dr Jones merkt op: “Eerdere studies hebben alleen onderzocht of postmenopauzale vrouwen het aantal en de ernst van opvliegers konden verbeteren met behulp van een vragenlijst die de symptomen beschreef. We hebben direct bewijs geleverd dat de fysiologische reacties tijdens een opvlieger verbeterd kunnen worden door regelmatige lichaamsbeweging die je fitter maakt.”

De bevindingen, zegt het team, kunnen nu worden gebruikt om lichaamsbeweging te promoten als een behandeling bij de behandeling van opvliegers in de menopauze.